Komisja Europejska przyjęła główny Program Prac programu Horyzont Europa na lata 2021–2022. Dokument określa cele i konkretne obszary tematyczne, w finansowanie których Komisja zainwestuje 14,7 mld euro. Pierwsze konkursy zostaną otwarte już 22 czerwca br.
Inwestycje te pomogą przyspieszyć transformację ekologiczną i cyfrową oraz przyczynią się do trwałej odbudowy po pandemii koronawirusa oraz do zwiększenia odporności UE na przyszłe kryzysy. Posłużą one wsparciu europejskich naukowców poprzez stypendia, szkolenia i wymiany, budowie lepiej połączonych i wydajniejszych europejskich ekosystemów innowacji oraz tworzeniu światowej klasy infrastruktur badawczych. Będzie to zachęta do uczestnictwa podmiotów z całej Europy i ze świata, a jednocześnie wzmocniona zostanie Europejska Przestrzeń Badawcza.
– 40 proc. budżetu programu Horyzont Europa poświęcono na zwiększenie zrównoważonego charakteru Europy. Dzięki temu Europa stanie się bardziej przyjazna dla środowiska i dostosowana do transformacji cyfrowej. Program Horyzont Europa funkcjonuje już w pełni: pragnę zachęcić naukowców i innowatorów z całej UE do składania wniosków i znajdywania rozwiązań, które poprawią nasze codzienne życie – powiedziała Mariya Gabriel, komisarz ds. innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży.
Główne cele: neutralność klimatyczna i cyfryzacja
Ponad jedna czwarta środków – około 5,8 mld euro – zostanie zainwestowana w badania i innowacje służące wsparciu Europejskiego Zielonego Ładu oraz zobowiązania Unii do uczynienia z Europy pierwszego kontynentu neutralnego dla klimatu do 2050 r. Środki te będą wspierać projekty, które przyczyniają się do postępów w nauce o zmianie klimatu i opracowują rozwiązania mające na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i dostosowanie się do zmieniającego się klimatu. Na przykład działania przyspieszą przejście na czystą energię i mobilność w zrównoważony i sprawiedliwy sposób, pomogą dostosować systemy żywnościowe i będą wspierać gospodarkę o obiegu zamkniętym i biogospodarkę czy utrzymanie i wzmocnienie naturalnych pochłaniaczy dwutlenku węgla w ekosystemach.
Drugim głównym celem programu jest ustanowienie w tym dziesięcioleciu cyfrowej dekady Europy i stworzenie podstaw dla nowych przedsiębiorstw cyfrowych – w związku z czym znacznie zwiększono inwestycje w tej dziedzinie. Środki pomogą na przykład zmaksymalizować potencjał narzędzi cyfrowych oraz badań naukowych i innowacji opartych na danych w dziedzinie opieki zdrowotnej, mediów, dziedzictwa kulturowego, gospodarki kreatywnej, energii, mobilności i produkcji żywności, wspierając modernizację modeli przemysłowych i wiodącą pozycję Europy w przemyśle. Na rozwój najważniejszych technologii cyfrowych przeznaczonych zostanie około 4 mld euro w latach 2021–2022.
Ponadto w ramach tego Programu Prac inwestycje o łącznej wartości ok. 1,9 mld euro przeznaczone zostaną na naprawę bezpośrednich szkód gospodarczych i społecznych spowodowanych pandemią koronawirusa. Zgodnie z NextGenerationEU finansowanie przyczyni się do odbudowy Europy po pandemii koronawirusa, która będzie nie tylko bardziej ekologiczna i cyfrowa, ale również bardziej odporna na obecne i przyszłe wyzwania. Obejmuje to tematy, które mają na celu modernizację systemów opieki zdrowotnej i przyczynienie się do rozwoju potencjału badawczego, w szczególności w zakresie opracowywania szczepionek.
Współpraca międzynarodowa: strategiczna, otwarta i oparta na wzajemności
Współpraca międzynarodowa w dziedzinie badań naukowych i innowacji ma zasadnicze znaczenie dla sprostania globalnym wyzwaniom i umożliwienia Europie dostępu do zasobów, wiedzy fachowej, doskonałości naukowej, łańcuchów wartości i rynków rozwijających się w innych obszarach świata. W maju 2021 r. Komisja przedstawiła globalne podejście do badań naukowych i innowacji – europejską strategię współpracy międzynarodowej w zmieniającym się świecie. Dzięki temu UE dąży do wypracowania rozwiązań i ułatwienia globalnej reakcji na globalne wyzwania, w oparciu o multilateralizm, otwartość i wzajemność.
Program Prac Horyzontu Europa na lata 2021–2022 obejmuje specjalne działania mające na celu wspieranie i zacieśnianie współpracy poprzez inicjatywy wielostronne w dziedzinach takich jak różnorodność biologiczna i ochrona klimatu, obserwacje środowiska, badania oceaniczne lub zdrowie na świecie. Obejmuje on również ukierunkowane działania z kluczowymi partnerami spoza UE, w tym pierwszą w historii ambitną i kompleksową inicjatywę dla Afryki.
Program Horyzont Europa jest domyślnie otwarty na świat. Włączenie państw spoza UE do HEU poszerzy geograficzny zakres całego programu i stworzy dodatkowe możliwości uczestnictwa badaczom, naukowcom, przedsiębiorstwom, instytucjom lub innym zainteresowanym podmiotom, zasadniczo na takich samych warunkach jak państwa członkowskie. W celu ochrony strategicznych zasobów, interesów, autonomii lub bezpieczeństwa UE oraz zgodnie z art. 22 ust. 5 rozporządzenia w sprawie programu Horyzont Europa udział w programie będzie ograniczony w bardzo niewielkiej liczbie działań. Takie ograniczenie będzie miało charakter wyjątkowy i będzie należycie uzasadnione, w porozumieniu z państwami członkowskimi i przy pełnym poszanowaniu zobowiązań UE wynikających z umów dwustronnych.
Pierwsze konkursy już 22 czerwca
Pierwsze zaproszenia do składania wniosków zostaną otwarte na komisyjnym portalu Funding & Tender Opportunities już 22 czerwca 2021 r. Europejskie Dni Badań i Innowacji, które odbędą się 23 i 24 czerwca 2021 r. są okazją do omówienia programu Horyzont Europa przez decydentów politycznych, naukowców, innowatorów i obywateli. Dni informacyjne programu Horyzont Europa skierowane do potencjalnych wnioskodawców odbędą się od 28 czerwca do 9 lipca 2021 r. Gorąco zachęcamy do udziału w nich, a także w spotkaniach brokerskich będących okazją dla potencjalnych wnioskodawców do spotkania i omówienia pomysłów na wspólne projekty i budowania konsorcjów.
