W pierwszych w programie Horyzont Europa konkursach dla klastra 2 – Kultura, kreatywność, społeczeństwo integracyjne Komisja wybrała 51 projektów do finansowania. W realizację 20 z nich zaangażują się polskie jednostki. Projekty rozpoczną badania do końca bieżącego roku.
Komisja Europejska przeznaczyła 158 mln euro na cztery konkursy w ramach klastra 2: Kultura, kreatywność i społeczeństwo integracyjne. Nabory rozpoczęły się w czerwcu 2021 roku i zakończyły 7 października 2021. Europejska Agencja Wykonawcza ds. Badań Naukowych (REA) otrzymała 378 wniosków projektowych. Na podstawie ocen ekspertów wybrano do finansowania 51 projektów.
W 20 z nich będą uczestniczyć polskie zespoły, a dofinansowanie tych projektów wyniesie ok. 3,69 mln euro, co w porównaniu z pierwszym konkursem Horyzontu 2020 (13 uczestnictw i 1,89 mln euro dofinansowania) jest sporym sukcesem.
Wybrane projekty badawcze i innowacyjne z klastra 2 będą wspierać i przyczyniać się do realizacji szeregu polityk, priorytetów i misji UE:
- Pielęgnowanie demokracji w obliczu pojawiających się zagrożeń
Ochrona i promowanie demokracji jest podstawową wartością UE. Wybrane projekty w ramach klastra 2 będą badać, jak pielęgnować i chronić demokrację przed różnymi krzyżującymi się, ale odrębnymi zagrożeniami. Przykładowo: projekt AUTHLIB, który będzie badał anty-liberalizm; projekt RECLAIM, który zbada politykę postprawdy; projekt INCA, który weźmie na cel cyfryzację i duże korporacje technologiczne; oraz projekt SHAPEDEM-EU, który dokona przeglądu wsparcia UE dla demokracji w jej sąsiedztwie.
Ponieważ Unia jest w równym stopniu zaangażowana w zapewnienie równości płci, projekty takie jak FIERCE, PushBackLash i RESIST będą badać feminizm i rolę płci w tworzeniu inkluzywnych wersji demokracji.
- Budowanie konkretnej polityki handlowej poprzez łańcuchy dostaw
W świecie podatnym na wstrząsy musimy dokonać ponownej oceny globalnych łańcuchów dostaw, aby zapewnić możliwość dalszego importu i eksportu podstawowych towarów i usług. Pandemia COVID-19 zniechęciła naukowców do zbadania tych tematów. Ta dziedzina badań stała się jeszcze ważniejsza po inwazji Rosji na Ukrainę i problemach, jakie spowodowała w eksporcie żywności i energii.
Zapewnienie niezawodnej i odpornej polityki handlowej to kolejny priorytet UE. Projekty takie jak ReSchape, RETHINK-GSC i TWIN SEEDS będą badać – z różnych perspektyw – zmieniający się charakter globalnych łańcuchów dostaw, a także sposoby poprawy ich wpływu na społeczeństwo i środowisko.
- Ochrona europejskiego dziedzictwa kulturowego dla przyszłych pokoleń
UE dąży do zachowania dziedzictwa kulturowego dla przyszłych pokoleń, udostępniając je, w miarę możliwości w formie cyfrowej i otwierając. Projekty takie jak IN SITU wprowadzają to w życie; zbadają, jak wspierać przemysł kulturalny i kreatywny na obszarach pozamiejskich – dawno zapomnianych w sferze dziedzictwa kulturowego. Projekty takie jak MuseIT, PREMIERE i SHIFT skupiają się na roli technologii, wirtualnej rzeczywistości i sztucznej inteligencji w muzeach i sztukach scenicznych.
Zapewnienie, że ochrona staje się bardziej zrównoważona, jest celem projektów takich jak MOXY, GREENART i GoGreen.
- Angażowanie się w interesariuszy kultury
Dzięki współpracy z zainteresowanymi stronami UE zapewnia, że jej możliwości finansowania docierają do różnych odbiorców. Kontynuując działania w dziedzinie ochrony dziedzictwa kulturowego, projekt ARCHE skupi się na opracowaniu paneuropejskich ram badań nad europejskim dziedzictwem kulturowym. Projekt Net4SocietyHE stworzy ponadnarodowe sieci doradzania potencjalnym beneficjentom w zakresie możliwości uzyskania dofinansowania ze środków UE.
Lista zwycięskich projektów i polskich jednostek, które będą uczestniczyć w ich realizacji:
| Akronim i tytuł projektu | Polski uczestnik projektu |
| ARCHE – Alliance for Research on Cultural Heritage in Europe | Uniwersytet Jagielloński |
| AUTHLIB – Neo-authoritarianisms in Europe and the liberal democratic response | SWPS Uniwersytet Humanistyczno-Społeczny |
| CCINDLE – Co-Creating Inclusive Intersectional Democratic Spaces Across Europe | Uniwersytet Warszawski |
| DWARC – Dealing with a Resurgent China | SWPS Uniwersytet Humanistyczno-Społeczny |
| ESSPIN – Economic, Social and Spatial Inequalities in Europe in the Era of Global Mega-trends | Uniwersytet Warszawski |
| FIERCE – Feminist Movements Revitalising Democracy in Europe | Uniwersytet Gdański |
| INCA – INcrease Corporate political responsibility and Accountability | Uniwersytet Wrocławski |
| LETS CARE – Building Safe and Caring Schools to Foster Educational Inclusion and School Achievment | Akademia Ignatianum w Krakowie i Stowarzyszenie ARID |
| MIrreM – Measuring Irregular Migration and related Policies | Uniwersytet Warszawski |
| Net4SocietyHE – Network of National Contact Points for Cluster 2: Culture, Creativity and Inclusive Society and SSH Integration | Narodowe Centrum Badań i Rozwoju |
| PushBackLash – Anti-gender backlash & democratic pushback | Humanity in Action |
| RECHARGE – Resilient European Cultural Heritage As Resource for Growth and Engagement | Fundacja Centrum Cyfrowe |
| RECLAIM – Reclaiming Liberal Democracy in Europe | Uniwersytet Jagielloński |
| RED-SPINEL – Respond to Emerging Dissensus: SuPrational Instruments and Norms of European democracy | Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu |
| REGROUP – Rebuilding governance and resilience out of the pandemic | Uniwersytet Jagielloński |
| RETHINK-GSC – Rethinking Global Supply Chains: measurement, impact and policy | Politechnika Gdańska |
| rEUsilience – Risk, Resources and Inequalities: Increasing Resilience in European Families | Uniwersytet Warszawski |
| SHAPEDEM-EU – Rethinking and Reshaping the EU’s democracy support in its Eastern and Southern Neighbourhood | Uniwersytet Jagielloński |
| TWIN SEEDS – Towards a World Integrated and Socio-economically Balanced European Economic Developement Scenario | Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu |
| WeLaR – Welfare systems and labour market policies for economic and social resilience in Europe | Fundacja Naukowa Instytut Badań Strukturalnych i ALDGATE Strategy Group |
